بررسی میزان تأثیر خشکسالی های هیدرولوژیک رودخانه ها در کاهش آب دریاچه ارومیه

thesis
abstract

خشکسالی از جمله مخاطرات اقلیمی است که منجر به بی نظمی در سیستم های اکولوژیکی یک ناحیه شده و می تواند در شرایط فیزیکی و محیطی اختلال ایجاد نماید. کشور ایران به علت قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک از نظر منابع آبی نسبت به متوسط دنیا وضعیت نامطلوبی دارد و وقوع خشکسالی های متناوب و طولانی مدت به همراه نوسان های زیاد آب و هوایی، کمبود آب بویژه کاهش زیاد آن در منابع سطحی را تشدید می کند. در این میان دریاچه ارومیه به عنوان بزرگترین دریاچه طبیعی داخلی ایران از حدود دو دهه قبل دچار کم آبی و خشکسالی شده است. در این پژوهش به مطالعه و ارزیابی خشکسالی های هیدرولوژیکی 16 رودخانه تغذیه کننده دریاچه ارومیه و تأثیر این خشکسالی ها بر کاهش تراز آب این دریاچه پرداخته شده است. بدین منظور از داده های دبی رودخانه ها و تراز آب دریاچه ارومیه در طی دوره آماری 30 ساله (58 –57 تا 87 – 86) استفاده شده است. در بررسی و کنترل داده های اولیه، با استفاده از آزمون ماکوس کفایت سال های آماری و با استفاده از آزمون ران تست همگنی داده ها مورد تأیید قرار گرفت. سپس روند تغییرات دبی رودخانه ها و تراز آب دریاچه با استفاده از روش های من- کندال و سنس استیمیتور بررسی شد. در گام بعدی خشکسالی هیدرولوژیکی رودخانه های مورد مطالعه بر مبنای تحلیل شاخص های جریان کمینه مطالعه گردید و در نهایت با استفاده از رگرسیون خطی ارتباط بین دبی رودخانه ها در هنگام بروز خشکسالی های هیدرولوژیکی و کاهش تراز آب دریاچه ارومیه بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان می دهند که در آزمون های روند یابی کارایی دو روش من – کندال و سنس استیمیتور در بیش تر موارد شبیه هم نبوده است ولی روندهای بدست آمده بر اساس هر دو روش کاهشی بوده اند. در کل بر اساس روش من- کندال در منطقه مورد مطالعه یک روند کاهشی و معنی دار حاکم است ولی در روش سنس استیمیتور نمی توان روند خاصی را در منطقه یافت. نتایج بررسی خشکسالی های هیدرولوژیکی نشان می دهند که بر اساس دبی کمینه در برخی رودخانه ها خشکسالی اصلاً رخ نداده و در رودخانه هایی که خشکسالی به وقوع پیوسته، فراوانی، تداوم، شدت و وخامت آنها بسیار پایین می باشد. . لذا می توان به این نتیجه رسید که بر مبنای تحلیل دبی کمینه در این رودخانه ها، خشکسالی هیدرولوژیکی به صورت گسترده و به گونه ای که بر تراز آب دریاچه ارومیه تأثیر گذار باشد به وقوع نپیوسته است. از سوی دیگر بر اساس دبی متوسط سه نوع خشکسالی ملایم، شدید و بسیار شدید مورد بررسی قرار گرفت. در طول دوره مورد مطالعه، خشکسالی ملایم و شدید در تمامی رودخانه ها و خشکسالی بسیار شدید در نیمی از رودخانه ها رخ داده است. در کل فراوانی، تداوم، شدت و وخامت خشکسالی های ملایم از سایر انواع خشکسالی بیش تر است. در نهایت مدل رگرسیونی بین دبی رودخانه ها در هنگام بروز خشکسالی های هیدرولوژیکی و تراز آب دریاچه ارومیه ارتباط معنی داری بین این خشکسالی ها و کاهش سطح آب دریاچه ارومیه نشان نمی دهد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

بررسی آماری تغییرات رژیم هیدرولوژیک رودخانه ها ی بخش غربی حوزة آبخیز دریاچه ارومیه

برای بهره گیری از داده های جریان رودخانه در مدل سازی های هیدرولوژیک باید داده های مناسب، طولانی مدت و دارای شرایط ویژه مانند داده های فاقد روند، بدون جهش، تصادفی و نیز تعیین بهترین تابع توزیع در اختیار داشت. در این پژوهش به بررسی شرایط فوق در داده های متوسط سالانه جریان 10 ایستگاه هیدرومتری در استان آذربایجان غربی در بازه زمانی 31 ساله (1383-1353) پرداخته شده است. به این منظور برای بررسی روند ا...

full text

ارزیابی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک و تأثیر آن بر کیفیت آب (مطالعه موردی: رودخانه گدارخوش)

خشکسالی یک پدیده طبیعی است که باعث کمبود منابع آب در بخش­های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی می­شود. این پدیده در مقایسه با سایر بلایای طبیعی از نظر شدت وقوع و هم از نظر میزان خساراتی که به بار می­آورد، از اهمیت بیشتری برخوردار است. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی و تأثیر آن بر کیفیت آب رودخانه گدارخوش واقع در استان ایلام در طول بازه­ی زمانی 1365 تا1391، صورت پذیرفته است. بدی...

full text

تحلیل رفتار خطی و غیرخطی سری های زمانی هیدرولوژیک (مطالعه موردی رودخانه های غرب دریاچه ارومیه)

تعیین الگوی مناسب یکی از مسائل مهم در مدل سازی و پیش بینی سری های زمانی، با توجه به مکانیسم سیستم مورد نظر است. اغلب، بدون بررسی خطی یا غیرخطی بودن سیستم از مدل های رایج خطی سری زمانی استفاده می شود. در این تحقیق فرآیند جریان رودخانه های نازلوچای، شهرچای و باراندوزچای واقع در استان آذربایجان غربی و غرب دریاچه ارومیه با آزمون غیرخطی bds در سه مقیاس زمانی (سالانه، ماهانه و روزانه) بررسی شده است. ...

full text

واکنش خشکسالی هیدرولوژیک در جریان تنظیمی رودخانه تحت تأثیر احداث سد در استان اردبیل

جریان رودخانه‌ای یکی از مهم‌ترین منابع آبی است که برای مصارف مختلف حائز اهمیت بوده و روند تغییرات آن در مدیریت منابع آب ضروری است و از طرفی، جریان رودخانه‌ای توسط سدها، انحرافات، جریان‌های برگشتی و توسعه شهری تحت تأثیر قرار گرفته و منجر به مسائل مختلفی از جمله وقوع خشکسالی، کاهش آبدهی و مسائل زیست‌محیطی می‌شود. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی اثر احدات سد یامچی و سد سبلان بر تغییرات رژیم جریان و خشکسال...

full text

بررسی خشکسالی هیدرولوژیک رودخانه ی ارمند با استفاده از تجزیه و تحلیل جریان های کم آبی

سابقه و هدف: پایش و ارزیابی خشکسالی هیدرولوژیک به دلیل وقوع مکرر آن در حوزه‌های مختلف آبریز در ایران و به منظور پیشگیری و مدیریت بحران ناشی از آن به یک ضرورت بدل شده است. در اغلب مطالعات انجام گرفته از شاخص‌های خشکسالی به منظور بررسی آن استفاده شده است. شاخص‌های خشکسالی مانند شاخص خشکسالی رودخانه‌ای (SDI)، با استفاده از محاسبات آماری بر داده‌های جریان رودخانه در نهایت منجر به یک عدد می‌گردد که ...

full text

ارزیابی سهم تغییر اقلیم بر کاهش تراز آب دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین زیست‌بوم‌های آبی ایران است که در حال حاضر در شرایط بحرانی قرار گرفته و تغییرات زیادی در ویژگی‌ها و عملکردهای آن به‌وجود آمده است که افت تراز آب، کاهش بسیار شدید مساحت دریاچه و افزایش شوری آب، ازجمله این موارد است. هدف این مقاله، شناخت بهتر فرایندهای مؤثر بر نوسانات تراز آب دریاچه و ارزیابی سهم هریک از مؤلفه‌های تأثیرگذار است؛ ازاین‌رو، سیستم منابع و م...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023